زایمان دیرتر از موعد به چه شرایطی گفته می‌شود؟

حاملگی در حالت طبیعی 40 هفته را شامل می‌شود. به عبارت دیگر این دوران از روز لقاح تا روز زایمان چیزی در حدود 280 روز طول می‌کشد. با این حال زایمان تا هفته چهل و دوم نیز در بسیاری از موارد نرمال محسوب می‌شود اما اگر فرد بیش از 42 هفته باردار باشد پزشکان تشخیص بارداری دیرتر از موعد را برای او در نظر می‌گیرند.1
 

نشانه‌های زایمان دیرتر از موعد

اگر خودتان متوجه گذشتن موعد زایمان نشده باشید برخی نشانه‌ها به پزشک کمک می‌کند تا بتواند در این باره آگاه شود. از جمله این نشانه‌ها می‌توان به شروع حرکات روده‌ای جنین و وجود مدفوع در مایع آمنیوتیک اشاره کرد که از طریق سونوگرافی قابل مشاهده است. همچنین در هفته‌های آخر بارداری مایع آمنیوتیک به تدریج کاهش می‌یابد به همین خاطر کم شدن حجم این مایع در رحم نیز می‌تواند در این زمینه به پزشکان هشدار بدهد.1
 

مشکلات بارداری طولانی‌مدت

اگرچه دلیل طول کشیدن حاملگی به طور دقیق مشخص نیست، اما اگر مادر در بارداری‌های قبلی سابقۀ بارداری طولانی داشته باشد یا در خانوادۀ او سابقۀ بارداری طولانی‌مدت وجود داشته است، می‌تواند احتمال این مشکل را در بارداری اخیر بالا ببرد. تأخیر بیش از دو هفته‌ای زایمان می‌تواند با خطرهایی برای جنین و مادر همراه باشد.

آمار مرده متولد شدن یا کمی پس از تولد مردن نوزادانی که پس از هفتۀ ۴۳ بارداری به دنیا می‏‌آیند، بسیار بیشتر از نوزادانی است که در موعد تعیین‌‏شده به دنیا آمده‌اند. مشکلات احتمالی ناشی از زایمان دیرتر از موعد شامل موارد زیر است:

جدا شدن جفت

مشکلات تنفسی نوزاد

مرده به دنیا آمدن جنین

کاهش سطح مایع آمنیوتیک

مشکلات ناشی از بزرگ‌جثه شدن جنین

کاهش یا توقف رشد نوزاد به دلیل کمبود جا در رحم

دیسترس جنینی منجر به کاهش ضربان قلب کودک

ورود اولین مدفوع جنین یا مکونیوم (Meconium) به مسیر تنفسی او

درصورتی‌که بارداری طولانی‌مدت دارید، نگرانی به خاطر دیر به دنیا آمدن فرزندتان امری طبیعی است، اما زیاد سخت نگیرید، زیرا تا زمانی که پزشک از سلامت فرزند شما اطمینان دارد، می‌توانید بدون نگرانی منتظر تولد کودک خود بمانید.2
 

در زایمان دیررس چه رخ خواهد داد؟

 پس از هفته 40، به علت کاهش بازدهی جفت، سلامت جنین کمی در معرض خطر قرار می گیرد. پس از هفته 42 این خطر افزایش می یابد، اما همچنان قابل توجه نیست. بنابر سیاست های هر بیمارستان، ممکن است در هفته 41 از روش القاء استفاده کنند. همچنین ممکن است از روش های زیر نیز استفاده شود:
 
پاره کردن پرده های جنینی
پزشک شما پس از هفته 40 می تواند با معاینه داخلی، پرده های جنینی را پاره کند. او دستکش به دست کرده و یک انگشت خود را وارد دهانه رحم می کند و پرده های جنینی را به شکل دایره وار می کشد. این کار موجب نرم تر شدن دهانه رحم شده و احتمال شروع زایمان را در 48 ساعت آینده تا 30 درصد افزایش می دهد. این کار برای شما و جنین کاملا بی خطر است اما می تواند منجر به کمی خونریزی و گرفتگی عضلانی شود.
 
پس از هفته 42
بسیاری از پزشکان در هفته 41 یا 42 بارداری، اقدام به تحریک و القاء زایمان می کنند. اگر سن بارداری شما از هفته 42 گذشته باشد و تمایلی به القاء زایمان نداشته باشید، پزشک تان توصیه می کند تا از طریق سونوگرافی، ضربان قلب جنین و میزان مایع اطراف او را اندازه گیری کنند و یا تا پیش از زایمان یک یا دوبار در هفته از تست نوار قلب جنین استفاده شود تا از وجود هرگونه علائم از کار افتادن جفت مطلع شود. در صورت وجود مشکل، به شما توصیه می کنند از عمل سزارین یا القاء زایمان استفاده کنید.3
 

روش های خانگی و پزشکی برای پیشگیری از زایمان دیر تر از موعد

روش‌های مختلفی وجود دارند که به کمک آن‌ها می‌توان از زایمان دیررس پیشگیری کرد. علاوه بر انجام سونوگرافی منظم، پزشک به شما توصیه می‌کند تا اقدامات زیر را انجام دهید. این اقدامات تا حد زیادی به کنترل زایمان دیرتر از موعد کمک می‌کنند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
 
- شمردن تعداد ضربات جنین به شکم
تعداد ضربات جنین درهفته‌های آخر ممکن است به دلیل کمبود فضا برای جنین کاهش پیدا کند. اما این ضربات نباید به طور کامل قطع شوند. در نتیجه در اواخر دوران بارداری توجه بیشتری به تعداد ضربه‌های جنین به شکم داشته باشید.
 
- چک کردن ضربان قلب جنین
چک کردن ضربان قلب جنین در هفته‌های آخر از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار است چراکه در صورت طولانی شدن زایمان و ایجاد مشکلاتی در بند ناف و مایع آمنیوتیک ضربان قلب کودک تحت تاثیر قرار می‌گیرد. در نتیجه تلاش کنید تا در هفته‌های آخر دوبار برای بررسی صحت ضربان قلب جنین اقدام کنید.

- در صورت مشکوک شدن به طولانی شدن زایمان آزمایش اندازه گیری سطح آمنیوتیک به شما پیشنهاد می‌شود که به کمک آن می‌توانید به تشخیص دقیق‌تری در این باره دست یابید.1
 

روش های خانگی  تحریک زایمان

با وجود آنکه تا کنون هیچ گونه درمان خانگی و جایگزین سنتی برای تحریک زایمان به اثبات نرسیده است،  اما چندین روش بی خطر وجود دارد که ممکن است به روند طبیعی بدن کمک کنند.

بدون شک لذت بخش ترین روش تحریک زایمان، رابطه جنسی است. اسپرم حاوی پروستاگلاندین هایی است که می توانند بطور طبیعی رحم را تحریک کنند. با این حال شواهد نشان داده اند که این کار بطور کامل به زایمان ختم نمی شود. ارتباط جنسی برای جنین شما خطرناک نیست مگر آنکه پزشک بدلایل پزشکی مانند توقف رشد جنین یا خونریزی جفت، شما را از این کار منع کرده باشد.
 
تحریک نوک پستان ها در حین رابطه جنسی
این کار بخودی خود یا درحین رابطه جنسی می تواند موجب ترشح هورمون اوکسی توسین(Oxytocin)از غده هیپوفیز شود، این هورمون با انقباضات و انبساط های دهانه رحم ارتباط دارد.
 
پیاده روی و ورزش
پیاده روی و انجام حرکات ورزشی همراه با بالا و پایین بردن لگن و فشار بر دهانه رحم، می تواند انقباضات رحمی را تا حدودی افزایش دهد.
 
برگ تمشک
برگ تمشک موجب افزایش فعالیت رحم می شود. با توجه به اندک پژوهشی که در زمینه تاثیر برگ تمشک بر روی بانوان باردار انجام شده، بهترین کار پرهیز از مصرف داروهای گیاهی و درمان های سنتی است، مگر آنکه پزشک تان به شما اجازه مصرف آن را داده باشد و بارداری تان نیز از 40 هفته گذشته باشد.3
 

القای زایمان در بارداری طولانی‌مدت

بعد از هفتۀ ۴۱، پزشک وضعیت بارداری را تحت نظر خواهد گرفت تا در صورت شروع نشدن زایمان در موعد مقرر، اقدامات لازم را انجام دهد. معمولاً بعد از هفتۀ ۴۱، پزشک هفته‌ای دو بار با آزمون بیوفیزیکال، وضعیت سلامت جنین و میزان مایع آمنیوتیک را تحت نظر قرار می‌دهد.

درصورتی‌که وضعیت جنین و حجم مایع آمنیوتیک مناسب باشد و مادر قصد سزارین نداشته باشد، پزشک می‌تواند برای شروع زایمان طبیعی کمی بیشتر صبر کند.

در این مدت، پزشک وضعیت دهانۀ رحم را نیز بررسی خواهد کرد و تا هفتۀ ۴۲ منتظر باز شدن دهانۀ رحم و شروع انقباضات خواهد ماند. اگر در این مدت تغییری در دهانۀ رحم ایجاد نشود، پزشک ممکن است تصمیم به شروع زایمان به روش القا بگیرد.

در القای زایمان، پزشک با تجویز داروهایی به باز شدن دهانۀ رحم کمک می‌کند و همچنین با تزریق اکسی‌توسین باعث شروع انقباضات و درد زایمان می‌شود.

تیم پزشکی طی فرایند زایمان، مراقبت‌های لازم را از نوزاد انجام خواهد داد، مخصوصاً اگر نوزاد مکونیوم خود را دفع کرده یا سطح مایع آمنیوتیک خیلی پایین باشد.2

پینوشتها
1.www.honarehzendegi.com
2.www.madarsho.com
3.www.niniplus.com